Şanzıman, aracın motorunun harekete geçmesini sağlayan bir yapıdır. Şanzımana diğer bir tabirle vites kutusu da denir. Viteslerin büyütüp ve küçültülmesini sağlayan şanzıman, aracın hızını belirleyen bir sistemdir. Şanzıman ikiye ayrılmaktadır. Bunlar manuel şanzıman ve otomatik şanzıman olarak adlandırılır. Şanzımanın kelime anlamı ise ‘hız değiştirme kutusu’ olarak bilinir.
Şanzıman Nasıl Çalışır?
Şanzımanın içerisinde dişliler, miller ve vites çatalı bulunmaktadır. Motordan gelen güç ile ve parçaların yardımıyla sürücün belirlediği güç ve oranla tekerleğe iletir. Motorun devri ve tork kuvveti, şanzımana geldiği zaman belirli olan vitese göre değiştirilir. Bu sayede aracın hızının ve torkunun ayarlanması mümkündür. Araç otomatik vites ise debriyaj kontrolü yoktur ama manuel ise tüm bu işlemler debriyaj yardımıyla gerçekleşir. Temelde vites kutuları ikiye ayrılır kuru kavrama ve ıslak kavrama şeklinde. İçinde yağ bulundurmayanlar kuru; içerisinde yağ bulunanlar ise ıslak olarak adlandırılır. Bazı araçların performansının yükselmesi gerekmektedir. Bu sebeple vites kutusuna bir yüklenme oluşur. Bu yüklenme sonucu oluşan ısıyı engellemek içinde şanzıman etrafında yağ bulunur. Kuru kavramada ise herhangi bir madde veya yağ bulunmaz.
Şanzıman Neden Arızalanır?
Vites geçişleri çok önemlidir. Ve vites geçişleri vites kutusunun bozulmasına bir etkendir. Vites hareketi tam ve düzgün bir şekilde yapılmazsa ve bu sürekli halde devam ederse şanzıman arızasına neden olur. Otomatik viteslerde arıza sorunu olarak ısınma sorunları meydana çıkar. Çift kavramalı olan şanzımanlarda ise düzenli bir şekilde durup kalkması ve agresif kullanılması durumunda şanzımanın ısınmasına yol açar.
